Kortizon, vücutta salgılanan en önemli hormonlardan biridir. Böbreküstü bezlerde üretilir ve tıp alanında birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Kortizon tedavisi ağız yolu, damar yolu, cilt yolu ve eklemlere enjekte şeklinde yapılabilmektedir. Kortizon vücutta karbonhidrat ve yağ metabolizmasını düzenlemek için görev yapmaktadır.
Günlük vücutta üretilen kortizon oranı kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Zayıf yapılı insanlara oranla kilolu insanlarda kortizon üretimi daha fazladır. Vücutta salgılanan
kortizon miktarı, vücut sıcaklığına, kan basıncına ve zamana bağlı olarak değişebilir. Vücutta
kortizon üretimi sabah saatlerinde daha fazla gerçekleşir ve aşırı sinir ve stres anında kortizon yaklaşık 10 kat daha artarak salgılanabilir.
Kortizon üretimi hayatın 3. Haftası başlar ve yaşam boyu kortizon üretimi devam eder. Eğer vücutta bazı faktörlerden dolayı kortizon üretimi azalmış ya da hiç üretim gerçekleşmiyorsa mutlaka dışarıdan vücuda kortizon yüklenmelidir.
Kortizon Tedavisinde Dikkat edilmesi Gerekenler
Kortizon eğer vücuda gerekli olan orandan daha fazla alınırsa, kilo artışı ve yüksek tansiyon gibi sonuçlara neden olabilir. Dolayısı ile uzun vadeli tedavilerde beslenme listesi Uzman bir doktor tarafından hazırlanmalıdır. Kilo artışını önlemek için kalorili besinlerden, hayvansal yağlardan uzak durulmalıdır. Kilo kontrolü için haşlanmış gıdalar tercih edilmelidir.
Kortizon tedavisi uygulanan hastalarda, kortizon tuz tutulumuna neden olabileceği için tedavi boyunca tuz tüketiminden kaçınmak gerekmektedir. Kortizonun bir başka etkisi de vücutta potasyum eksikliğine yol açabilmesidir. Bu nedenle tedavi sürecinde potasyum yönünden zengin gıdalar ile beslenmek faydalı olacaktır. Kortizonun neden olabileceği aşırı kiloya karşı tedavi boyunca özel diyet uygulamak hasta için gereklidir.
Kortizon Hangi Hastalıklar İçin Uygulanır?
- Kalp damar hastalıkları
- Romatizmal hastalıklar
- Tümör tedavileri
- Kan hastalıkları
- İdrar yolu hastalıkları
- Sıcak basması
- Bağ dokusu ile alakalı gelişen hastalıklar
- Felç
- Bağışıklık sistemine ait sorunlar
- Alerjik hastalıklar
- Böbrek hastalıkları
Kortizon Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?
Kortizon tedavisi vücutta kalsiyum eksikliğine neden olabileceği için dışarıdan kalsiyum desteğine ihtiyaç duyulabilir. Kortizonun kullanımında olumsuz etki olarak kemik erimesi ortaya çıkabilir. Devamlı kortizon tedavisi uygulanan hastaların diyet listelerinde kalsiyum ve D vitamini yönünden zengin gıdalara ağırlık verilmelidir. Kortizon nedeni ile oluşabilecek diğer komplikasyonlar;
- Gelişim bozukluğu
- Tüylenme
- Kaslarda güçsüzlük
- Psikolojik problemler
- Adet bozuklukları
- Göz kusurları
- Mide sorunları
- Şeker ve tansiyon artışı
- Ayrıca kortizon tedavisinde ilaç dozu aşılırsa depresyon gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilir.
Kortizon farklı hastalıkların tedavisinde başarı ile kullanılan bir tedavi yöntemi olsa da doz aşımı yapıldığında ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir.
