MS hastalığında kortizon tedavisi, MS hastalığında tedaviye ne kadar erken başlanırsa, olumsuz sonuçlarının daha kolay engellenmesi sağlanır. Kortizon tedavisi hastalığın etkin şekilde tedavisine yardımcı olmaktadır. Ancak hastalığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yoktur. Hastalığın ilerlemesini durduracak ya da yavaşlatacak olan kortizon içeren ilaçlar kullanılmaktadır.
Tedavi sırasında atak tedavisi, koruyucu tedavi, belirtilerin giderilmesi için uygulanan tedavi ve fizyoterapi yöntemlerinden yararlanılır.
Atak tedavisi: bu tedavi yalnız ataklar sırasında uygulanmaktadır. Atakların kısa sürmesi, tam olarak düzelmesinde yüksek dozda kortizonlar kullanılır. Tedavide genellikle damar içinden verilen 1000 mg kortizon uygulanır. Bu tedaviye 3-10 gün süreyle devam edilir. Hastanın verdiği cevaba, atağın şiddetine göre, ilerleyen haftalarda tedavi tekrarlanabilir. Bazı hastalarda ağızdan verilen kortizon tedavisine başvurulabilir.
Koruyucu tedaviler: bu tedavide kullanılan ilaçlar atakların tekrarlamasını azaltarak, beyin MR'ı sırasında yeni plakların oluşmasını engeller. Uygulanan tedaviler hastaların uzun süre ataksız bir dönem geçirmesini sağlar. Koruyucu tedavileri birinci ve ikinci basamak olarak gruplandırabiliriz. Erken dönemde yapılan tedaviler birinci basamak, bu tedavilere rağmen kontrol altına alınamayan hastalar için uygulanan tedaviler ikinci basamak tedavileri içerir. Hastalara birinci basamakta kullanılan interferon ilaçlar enjeksiyon şeklinde uygulanır.
Bu ilaçlar oldukça güvenlidir. Yaşanan yan etkileri sadece enjeksiyon şeklinde uygulandıklarından, enjeksiyon yerinde şişlik, kızarıklık ve ağrı şeklinde olur. Bazı hastalarda interferon verildikten sonra ya da ertesi gün grip benzeri etkiler olabilir. Nadiren ilk aylarda bazı hastaların karaciğer enzimleri yüksek çıkabilir.
Belirti giderici tedaviler: bu tedavilerin hastalığın seyri açısından bir etkisi yoktur. Sadece hastalardaki ağrı, yorgunluk, idrar kaçırma gibi yakınmaları önlemek için uygulanır.
Fizyoterapi: bu tedavi yolu MS hastaları için kortizon tedavisi kadar önem taşımaktadır. Hastaların güç kayıpları, ellerdeki beceriksizlik, dengesizlik gibi sorunların giderilmesini sağlayabilir.
Kortizon tedavisinin yan etkileri nelerdir?
MS hastalarına uzun yıllardır uygulanan yüksek dozda damardan verilen kortizon tedavisi tıp alanında dünyada kabul gören bir tedavidir. Kortizon tedavisinin hastalardaki atakları daha kısa sürede tedavi etmekte, ancak uzun dönemde olan olumlu etkisi konusunda yeterli bilgi bulunmamaktadır. Kortizon vücutta doğal olarak bulunan bir hormon olmakla birlikte, fizyolojik tepe noktası sabah saatleridir. Bu nedenle tedavi öğleden önce aç karnına uygulanmalıdır. MS hastalığında kullanılan kortizon türü metilprednizolon adındaki ilaçtır. Tedavide 1000 mg ilacın 100-250 ml sıvı içinde 1-2 saatte damardan uygulama yapılır. Kortizon tedavisi sonucunda oluşabilecek yan etkiler içinde, enfeksiyonlara yatkınlık, halsizlik, tansiyonda ve kan şekerinde yükselme, mide ve bağırsak ülserleri, kemik erimesi, kilo alma gibi etkiler bulunur. Bu nedenle hastaların düzenli olarak takip edilmesi gerekir. Kortizon tedavisi gören hastaların düzenli olarak kan şekeri ve tansiyon ölçümü yapılmalıdır. Beslenmelerinde tuzsuz ve şekersiz besinlere yer vermeleri yan etkilerin gelişmesini önleyebilir. Ayrıca hastaların yılda bir defa kemik ölçümü yaptırması, midelerini korumak için ilaç kullanması tavsiye edilir.
MS ataklarının hepsinde kortizon tedavisi yapılmalı mı?
Hastaların geçirdiği her atakta kortizon tedavisinin uygulanması gerekli değildir. Sadece uyuşma gibi gelen duysal ataklarda, kortizon tedavisi olmadan birkaç günde kendiliğinden düzelme olabilir. Ataklara güç kaybı eşlik ettiğinde, uygulanan kortizon tedavisi atakların şiddetini azaltarak, daha kısa sürede iyileşmesine yardımcı olur.
